ΝΙΚΟΣ  ΧΑΤΖΗΝΙΚΗΤΑΣ                                                            (Σύμη-Πέδι- ξενοδ.. « Πέδι μπιτς)

Ηρωίδας Αναστασίας  31                                                                     Οργανωτές: ο Δήμος Σύμης και

 Ρόδος                                                                                                  ο Σύλλογος  Συμαίων  Αθήνας -

                                                                                                                Πειραιά  « Ο Πανορμίτης »

Ημερίδα   11-09- 2004

 Πατήστε εδώ για την αφήγηση            

                                    Η   φυσική και η καλλιεργημένη χλωρίδα

                                                      της  Σύμης

Η Σύμη είναι ένα νησί των νότιων Σποράδων, των Δωδεκανήσων. Βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Ρόδου. Έχει έδαφος πετρώδες και άγονο. Το μόνο πεδινό μέρος που διαθέτει είναι η μικρή κοιλάδα του Πεδιού. Σε άλλα σημεία του νησιού υπάρχουν μικροπεδινές εκτάσεις, χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Έχει πλούσιο θαλάσσιο διαμελισμό και το κλίμα της εμφανίζει χειμώνα ήπιο, καλοκαίρι θερμό και τις άλλες εποχές ευχάριστο.

Ο φυσικός φυτικός κόσμος του νησιού περιλαμβάνει την  αγριελιά και τα ψηλά κωνοφόρα δέντρα, όπως το κυπαρίσσι (πλαγιόκλαδο και ορθόκλαδο) και το τραχύ πεύκο. Τα βουνά της Σύμης καλύπτονται σημειακά από μικρά και μεγάλα δάση.  Τα δάση αυτά φιλοξενούν μέσα και γύρω τους μεμονωμένους θάμνους ή συστάδες από ασκινούς κ.τ.λ.

Η ευκολία με την οποίαν εξαπλώνεται το κυπαρίσσι του επέτρεψε να φυτρώσει ακόμη και στις πετρώδεις και αφιλόξενες ακτές του νησιού.  Αν το κυπαρίσσι δεν εδέχετο την επιδρομή της πεινασμένης κατσίκας τους καλοκαιρινούς μήνες  θα είχε καλύψει το μεγαλύτερο κομμάτι από το  βραχώδες έδαφος του νησιού.

Η βαλανιδιά, η χαρουπιά, το πιρνάρι ( πουρνάρι), η αγριελιά, η αγριαχλαδιά, συναντιούνται αραιά στα επικλινή και ισόπεδα μέρη της Σύμης. Ο ασκινός συναντιέται παντού, ο ασπόλατας σποραδικά, ενώ  θάμνοι και νανόδεντρα  σε συγκεκριμένα μέρη.

Η Ροδοδάφνη (πικροδάφνη) και η μυρτιά, ο ευκάλυπτος, τα αρμυρίδια, η γραμυθιά, η χουρμαδιά και η κρουκουκιά δεν απουσιάζουν από τη Σύμη.

Από τους θάμνους κυρίαρχη θέση έχει η αλισφακιά ( φασκόμηλο), η αργανιά ( ρίγανη ή  αγριορίγανη), η έρικα, η θρούμαλλη, το ματσίδι, η θρούμπη (θυμάρι), η αστοιβή, η ακατσαριά, ο απή(γ)ανος, το κεντί, το αχινοπόδι κ.α.

Ο Ζαφαράς, η μιξασιά, το τέρμενο, το σκουπόχορτο, το αγριοτρύφυλλο, ο αγριαέλαμος κ.ά.

Φυτά καρποφόρα :

-----------------------

Σήμερα υπάρχουν δείγματα εκλεκτών ποικιλιών καρποφόρων δέντρων , όπως της συκιάς : της αενορίτικης,  της καβασιλιώτικης, της μαύρης, της μιχαηλίστικης, του πασά, της ξινής, της άσπρης, της άσπρης της τελοπανάτης, της άσπρης με κόκκινο το εσωτερικό περιεχόμενο, της περδικερής, της ατσιγκανάτης, της μαύρης ατσιγκανάτης, της βοσυκιάς ( μικρά άσπρα και μαύρα σύκα) της γκρεμοσυκιάς και του άλιττα.

Απιδιές: με κόκκινα  απίδια, κιτρινοκόκκινα, μηλάπιδα, αουστιανά (αυγουστιανά ).

΄Αλλα  φυτά είναι: η φραγκοσυκιά, η χαρουπιά, η μουριά, η φιστικιά Αιγίνης, η μπουρνελιά ( μαύρη και άσπρη), η ροδακινιά, η μουσμουλιά, η ροδιά, η κυδωνιά, η λεμονιά, η πορτοκαλιά, η μανταρινιά, η φακκουριά (νεραντζιά), η τζιτζιφιά, το αμπέλι με πολλές ποικιλίες σταφυλιών, μαύρα, άσπρα, μοσχάτα, ροζακί, οι διμηνίτες (πρώιμα ψιλά σταφύλια), κρεβατίνες, κύρια στις αυλές των σπιτιών, η αμυγδαλιά  και η χουρμαδιά.

Φυτά κ α λ λ ω π ι σ τ ι κ ά

 αρωματικά - φαρμακευτικά:

--------------------------------------

Στη  Σύμη υπάρχουν:  η αγριοπιπεριά, ο ευκάλυπτος, ο πλάτανος, η ακακία, ο φίκος, το μυ(γ)άκι , η καζουαρίνα, η αροκάρια, η αγγελική, ο ιβίσκος, η  βουκαμβίλια (σε μελιτζανί, κίτρινο και ροζ χρώμα), η πικροδάφνη (ή ροδοδάφνη), η δάφνη, το μουσκουράκι (γαζία), ο κισσός, η περιπλοκάδα, τα αγριόκρινα, τα ζουμπουλάκια, τα τσιμπουκάρια ( κυκλάμινα), ο φλώμος.

Η τριανταφυλλιά (η εκατόφυλλη ροζ  και άσπρη),  η μιστοκαρφιά (γαριφαλιά) (ροζ και άσπρη, η βιολέτα (η διπλή και η μονή, σε χρώματα μελιτζανί και άσπρο), η μαργαρίτα (σε κίτρινο και άσπρο χρώμα, η απλή και η πολύφυλλη), το σκυλάκι σε χρώματα, το φούλι, η γαρδένια, ο πανσές, τα αηδημητριάτικα, η ορτασία, η φτέρη, το γεράνι, η αράχνη (σπάραγκος ο φτερωτός), η ακανθίτσα, το χλωρόφυτο, ο κρίνος (άσπρος και κόκκινος), η πιγκόνια, το γιασεμί, ο ήλιος (το ηλιοτρόπιο) τα σκουλαρίκια της βασίλισσας ( καμπανάκια), η κόκκινη πιπεριά (φίρφι), το αγριόκλημα (= αγιόκλημα, αγράμπελη), η αυγαρίνα ( το δηλητηριώδες φυτό μανδραγόρας), η ροδιά της γλάστρας (νανώδης), το νυκτολούλουδο, το μεσημεράκι σε δυο χρώματα. Τα κεντιά  όπου στο εξωτερικό τους περίβλημα φυτρώνουν πικραλούδια, που ζουν από τους χυμούς του. Οι βουττηχτάδες (σκελαρούδα με  βολβό σα μεγάλο κρεμμύδι, εμφανίζονται το φθινόπωρο). Η κόνυτζα, ο νίχλος το καλαθρόπι, το αγκάθι (πυκνόφυλλο και αραιόφυλλο), το γαϊδουράγκαθο, το αγκαθάκι του Χριστού (σταυράγκαθο), το μαστιχάγκαθο (αγκαθάκι = αξός= τσίκλα), η άργουστη (αγριάδα) , η κολλιτσίδα, η τσικνούδα, η καλαμιά, η λυγαριά, ο βασιλικός σε τρία είδη, το μάλαθρο, ο γιόσμος (ιδίοσμος), η λοϊτζά ( λουίζα), ο δενδρολίβανος, ο πατριάρχης (ροδοστασμιά = αρμπαρόριζα), η ψιθιά, η αλόη, η φανάρα,  το χαμομήλι, το γληφώνι, η μέντα, η λαβάντα.

Φυτά, τροφή του ανθρώπου.

----------------------------------------------

Το ραδίκι, η βρούβα (λαμψάνα), το λούπευρο, ο φραγκοπαπάς,  το περδικοπόδι, το άγριο σπαράγγι, το μυάκι, η συρίδα, ο κρίταμο, το κάρδαμο το σκαντούκι,  το λάππαθο, τα κάλλη του πετεινού, ο τζόκκος, η αυρωνιά, το βλήτο, η καυκαλίθρα,  το αρμυρίδι, το αγκαθάκι, το σινάπι,  ο φυσίνας, ο αμάραγκας, η παμπακιά, η μουλούχα, η κάππαρη, το σκελλαρουδί, ( με βολβό σαν δαφκί = σαν καρότο), το μανιτάρι.

Διάφορα:

-----------

Η βρουλιά  (βουρλιά), ο καπνός, η ξινήθρα, η γαλατσίνα, η τριολίοδα, ο εβριός, το γκρεμοσέλινο, το αγριοσέλινο, η αγριοκαρυδιά ( φυτολάκα),  ο αγριοκαφές, η πικραγγουριά, η βρομούσα, ο αρόινας,  κ.ά.

Δημητριακά, όσπρια  και άλλα:

--------------------------------------

Το σιτάρι, το κριθάρι, ο αέλαμος, η φακή, ο αρακάς, το πιζέλι, το κουκί, το ρεβίθι, τα μικρό κίτρινο  λουμπούνι ,λούπινο,  (ήμερο), το καφέ λουμπούνι, λούπινο, (άγριο), το σησάμι.

Λαχανικά:

------------

Το λάχανο, το κουνουπίδι, το δαφκί (καρότο), το βογγίλι το ραπάνι, (τρογγυλό και μακρύ),το κρεμμύδι το σκόρδο, το φασόλι, η πατάτα, η μπάμια, η μελιτζάνα, η αγγουριά, το ξυλάγγουρο, το πατζάρι (κοκκινογούλι), το σέσκλο, ο μεϊντανός, το σέλινο, ο άνηθος, η ρόκα, η μικρόφυλλη γλιστρίδα (άγρια) και η μεγαλόφυλλη (ήμερη), το πεπόνι, η πατίχα, (το καπούζι) κ.α.

Διαπιστώσεις - προτάσεις :

--------------------------------

Σήμερα έχει συντελεστεί μεγάλη καταστροφή της γνωστής χλωρίδας, από την κατάρρευση της βασταδιάς και της συνεχούς βόσκησης του κατσικιού στα ίδια μέρη. Εξάλλου η ανεξέλεγκτη δράση της βροχής στα πρανή  (στην κατηφορική γη, πλαγιά ( και τέτοια είναι όλη σχεδόν η επιφάνεια

ΑΛΙΣΦΑΚΙΑ

της Σύμης, προκαλεί μεταφορά γόνιμου χώματος στη θάλασσα και δημιουργεί σιγά - σιγά την απερήμωση εκτάσεων.

Παλιά οι δεντροκαλλιεργητές και οι αμπελουργοί κατάφεραν με επιλογή , μεταφορά από άλλα μέρη και διασταυρώσεις να δημιουργήσουν εξαιρετικές ποικιλίες καρποφόρων δέντρων και να παράγουν προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας. Αυτές τις ποικιλίες έχουν υποχρέωση οι σημερινές γενιές, που βρίσκονται στο προσκήνιο της δράσης, να τις διασώσουν και να τις διαδώσουν.

Η ανάπτυξη δεν είναι προϊόν λόγων, αλλά κατάληξη πολλής και σκληρής δουλειάς. Αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους. Σ΄ αυτούς που μπορούν και σ΄ αυτούς που αδυνατούν, σ΄ αυτούς που διαθέτουν και σ΄ αυτούς που στερούνται διαθέσιμα μέσα.

Η εγκατάλειψη  καλλιεργησίμων εκτάσεων στη μανία της φύσης και η καταστροφική διαχείριση, μεταπολεμικά, αρωματικών θάμνων (αλισφακιάς, αργανιάς) προκάλεσαν ανυπολόγιστη ζημιά στο  περιβάλλον και πρέπει να ληφθούν μέτρα προστασίας. Όταν αναλογιστεί κανείς ότι σε παλαιότερα χρόνια γινόταν εξαγωγή αρωματικών ελαίων από τα παραπάνω φυτά δικαιολογημένα η συνείδηση εξεγείρεται. 

Όσοι αγαπούν τη Σύμη και το περιβάλλον και ενδιαφέρονται για την αναπτυξιακή προοπτική της, οφείλουν να κινηθούν άμεσα και δραστήρια στους εξής τρεις άξονες:

<<Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, προστασία του πολεοδομικού περιβάλλοντος, σωστή διαχείριση των αρωματικών φυτών και των ελεύθερων χώρων είτε αυτοί υπάρχουν στην πόλη είτε εντοπίζονται στην ύπαιθρο.>> 

ΦΡΑΓΚΟΣΥΚΙΑ

  Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Ο Νίκος Α. Χατζηνικήτας αποφοίτησε από το Ιωαννίδειο Δημοτικό Σχολείο, το Πανορμίτειο  6/ξιο Γυμνάσιο της ιδιαίτερης πατρίδας του Σύμης και από  την Παιδαγωγική Ακαδημία Ρόδου. Μετά το στρατό υπηρέτησε στο σχολείο της Ροδιακής υπαίθρου και της πόλης.

  Ανέπτυξε πλούσια εκπαιδευτική, συνδικαλιστική και κοινωνική δράση ως Διευθυντής σχολείων και ως πρόεδρος και μέλος κλαδικών συλλόγων και κοινωνικών λειτουργιών. Το 1982 διορίστηκε προσωρινός Διευθυντής το κέντρου Παιδικής Μέριμνας Αρρένων Ρόδου (Ορφανοτροφείου), με παράλληλα διευθυντικά καθήκοντα στην διεύθυνση πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Δωδεκανήσου. Το 1984, ύστερα από επιλογή διορίστηκε προϊστάμενος στην ίδια διεύθυνση.

   Η κάλπη τον ανέδειξε, για δύο συναπτές τετραετίες, μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Ροδίων (1986 και 1990). Δραστηριοποίηθηκε στη θέση του Γραμματέα του Δ.Σ. και για πέντε χρόνια στη θέση του αντιδημάρχου. Επί της προεδρίας του στον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Ροδίων ιδρύθηκε το Δημοτικό Ωδείο, αναβίωσαν οι γιορτές των Ανθεστηρίων κ.τ.λ. Υπήρξε πρόεδρος του Δ.Σ. πινακοθήκης, του ΚΑΠΗ και μετείχε ως πρόεδρος ή μέλος σε πολλές επιτροπές, όπως Παιδείας, Αθλητισμού και Ειρήνης, Απονομής Τιμητικών Διακρίσεων κτλ. Διορίστηκε μετακλητός Έπαρχος (1993-95) στην Επαρχία Καρπάθου και μετά τη λήξη της θητείας του ασχολήθηκε με την οργάνωση και λειτουργία του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης του Δήμου Ροδίων «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»

  Από τη συνεργασία του με την τοπική εφημερίδα <<ΠΡΟΟΔΟΣ>>  προέκυψαν τα βιβλία οι << ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ >> και οι <<ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΑΛΜΟΙ>> και από τη θητεία του στο Δ.Σ. του Κ.Α.Π.Η. <<Οι Γεροί της Τρίτης Ηλικίας>>.